Bor Madeni ve Türkiye’deki Yeri Nedir?

Gelecekte Bor Madeni ve Türkiye’deki Bor Rezervleri

Bu gece puzzle başında vakit geçirirken kız arkadaşımın da isteği ile ATV’de yayınlanan Deşifre programındaki estetik ameliyatı mağduru kadını dinliyordum. Kadının dramı bittikten sonra yine aynı programda bor madenleri ile ilgili araştırma başladı ve oldu olası ilgimi çeken bu madenle ilgili araştırmayı izlemeye karar verdim ve televizyonu kapatmadım. Bu sebeple Bor Madeni hakkında bildiklerime eklediğim bilgilerle beraber bor madeninin nerelerde olduğunu, ticari rakamlarını, ülkelerin verdiği önem ve bor rezervlerinin miktarını yazma kararı aldım.

Fosil yakıtların tükenmesiyle birlikte enerji olarak Hidrojenin kullanılacağını tüm dünya kabul etmiştir. Bundan eminim bilginiz vardır. Yine aynı şekilde Bor madenlerinin ülkemizde çok çok miktarlarda mevcut olduğunu bilmektesinizdir. Şu anda %72 olarak görülen Bor madeni rezervine sahip olan ülke Türkiye ve %22’sine sahip olan ülke ise Amerika Kıtası’nda bulunan Arjantin, ABD gibi ülkeler. Bor rezervlerinin %6’sı ise Rusya’nın elinde bulunmaktadır. Diğer bir konu ise diğer rezervlerin Türkiye’dekiler kadar kaliteli olmamaları. Türkiye’de Bor yüzeyde çıkartılıyor. Bu sebeple hem maliyeti düşük hem de diğer maddelerle karışmadığı için de daha saf halde.

Türkiye’de Bor Madeni Bursa, Balıkesir, Kütahya ve Eskişehir illerinde çıkartılmakta. Bor madenine kalitesini veren bileşik ise B2O3 bileşiği. Bu oran ne kadar yüksek olursa kalitesi o kadar yüksek oluyor. Ayrıca 18 ayrı mineral şeklinde çıkıyor. Bor minerallerini işletmek için Kırka, Emet, Bigadiç, ve Kestelek’te tesisler bulunuyor. Emet ilçesinde ise 1 Milyar Tonluk bir rezerv daha bulunmuştur.

Bor Madeni’nin İhraç Miktarı Nedir?

Ülkemizin bu konuda neler yapabildiğini merak ediyordum fakat araştırma yapmadım hiç. Deşifre programının da yardımıyla birçok bilgi sahibi oldum. Yüzeyde çıkan bu rezervler sayesinde ülkemiz diğer ülkelere nazaran düşük miktarda maliyet ile büyük bir rezervi işleyebiliyor. 1955 yıllarında işlenmeye başlayan bu madeni ise ilk araştıran ülke konumunda Çin bulunmakta. 1955 yılında ham halde satılmaktayken 2009 yılında işlenerek olarak satılmakta. 550 Milyon Dolarlık bir ihracat yapılmakta aynı zamanda ve ileride mikro katkı olarak sebze ve bitkilere gübre amaçlı olarak da işlenerek ETİ Maden tarafından bu miktarın önümüzdeki iki sene içerisinde iki katına çıkarılması planlanıyor.

Bor Madeni Ürünleri ve Kullanım Alanları Nedir?

Bor Madeni bizim ülkemizde üretilmesine karşın %80’den fazlası yurtdışına ihraç edilmekte fakat bu ne yazık ki şöyle bir sonuç doğuruyor. Biz bu madeni kullanamıyoruz. Bu sebeple de Plazma TV gibi ürünlerde kullanılan bu madenler daha fazla ücretle bize Plazma TV olarak geri dönmekte. Aynı şekilde bir kısmını TSK zırh amacıyla satın almakta fakat bu konu hakkında pek bilgim yok kendi mamulümüzü mü alıyor yoksa dışarıdan işlenmiş halini mi ithal ediyorlar. Bildiğim bir şek var düşen bir uzay mekiğinden sağlam çıkan tek kısım olan cam muhafazasının Türkiye’den gönderilen bor ile üretildiği. Ayrıca kurşun geçirmezi bırakın roket geçirmez camlar üretiminde de kullanılıyor ve bir uzay mekiği bile düşse zarar görmüyor.

BOR KULLANIM ALANLARI

İnşaat-Çimento Sektöründe: Sağlamlık ve hafiflik açısından depreme dayanıklı yapılar için kullanılmakta.
Cam Elyafı: Kullanıldığı maddeye sertlik ve dayanıklılık kazandırmaktadır.
Ahşap Koruma:Bakteri ve çürümeye karşı koruyucu ve alev geciktirici olarak kullanılmaktadır.
Nükleer Uygulamalar : Atom reaktörlerindeki borularda, soğutma havuzlarında ve emniyet sistemlerinde kullanılır.
Metalurji: Metal maddelere sertlik vermesi ve özelliklerini güçlendirdiği için kullanılmaktadır.
Otomobil Hava Yastıkları, Antifriz: Hava yastığının çok hızlı şişmesinde kullanılır. Ayrıca Hidrolik ve Antfrizlerde de kullanılmaktadır.
Sağlık: BNCT (Boron Neutron Capture Therapy) kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Özellikle; beyin kanserlerinin tedavisinde hasta hücrelerin seçilerek imha edilmesine yaraması ve sağlıklı hücrelere zararının minimum düzeyde olması nedeniyle tercih nedeni olabilmektedir. Metabolizmadaki bor, kalsiyum, magnezyum ve fosfor dengesini ayarlar. Sağlıklı kemiklerin oluşumuna, kasların ve beyin fonksiyonlarının gelişimine yardım eder.
Füze/Uçuş Yakıtları: Özellikle bu alanda kullanılmaktadır. Yakıta katkı maddesi olarak konulur.
Atık Temizleme:Sodyum borohidrat, atık sulardaki civa, kurşun, gümüş gibi ağır metallerin sulardan temizlenmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Borlu Katı Yakıtlar/Hücre Yakıtları/(Fuel Cells): Hidrojeni açığa çıkartır ve yanıcı gaz olan hidrojen ile içten yanmalı motorlarda yanma verimini arttırır.
Enerji Üretimi ve Isı Depolama: Bilgisayarlarda, pillerde ve yakıtlarda %70’e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.
DİĞER
Fiber Optik
Kozmetik
Kauçuk ve Plastik Sanayii
Fotoğrafçılık
Patlayıcı Maddeler (havai fişek vb.)
Antifirizler, hidrolik yağlar
Petrol Boyaları, yanmayan ve erimeyen boyalar, tekstil boyaları
Zımpara ve aşındırıcılar
Kompozit malzemeler
Manyetik cihazlar
İleri Teknoloji Araştırmaları (moleküler biyoloji vb.)
Mumyalama
Ve diğer birçok alanda kullanılmaktadır.

Bor Madeninin Son Siyasi Oyunu

Bor madenleri ile ilgili araştırmanın konusu; bor maddesinin kısırlık yaptığı gerekçesiyle AB ( Avrupa Birliği ) tarafından riskli kategoriye alınmasıydı. Oysaki hidrojeni depolayabilen en iyi maden olan Bor’un bu yönünü hiç duymamıştım ve bende anında siyasal ve ekonomik nedenlerden ötürü böyle bir karar verildiği izlenimi uyandı. Eminim ki sizde de bu izlenim kesinlikle ortaya çıkmıştır.

Türkiye’yi Orta Asya’nın bütün gücünü tek başına almasını sağlayacak olan bor madenlerini işleten ETİ Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ( EtiBank’ın Yeni Hali – 2004 Ocak tarihinde bu adı almıştır. Bir ara özelleştiriliyor denmiştir fakat bu hiçbir zaman olmamıştır. ) kısırlık yaptığı tezini yıkmak adına Hacettepe Üniversitesinden de gelen bilim adamlarıyla bir takım testler yapmış. Bu testler için de 100’ü şantiyeden 100’ü dışarıdan 200 kişiden kan, idrar ve sperm örnekleri alınmış. Ayrıca bu işçilerin kullandığı sudan, yediği yemeğe kadar birçok maddeden de örnek alınarak yakalarına da hastanede röntgen çekenlerin maruz kaldığı radyasyonu ölçen cihazlar gibi toz ölçüm cihazları takılmış. Dünya sağlık örgütünün kabul ettiği değer olan 0-13 mg toz değerinin üçte biri bile olmayan bir değer ölçülmüş. Günde en dazla maruz kalan 3mg toza maruz kalmaktaymış.

Ülkemizde Bu Madene Verilen Önem

Zaten konum olarak stratejik bir ülke olan Türkiye yerüstü zenginliğiyle bunu pekiştirirken yer altı zenginliğiyle de kamçılıyor. Tarih boyunca Dünya’ya hükmetme coğrafyası bir döngü içerisindedir. Doğudan Batı’ya doğru dönen güç dengeleri tekrar Anadolu’ya varacaktır diye düşünmekteyim ve Ülkemizde de bu yönde büyük atılımlar yapılmaya başlanmıştır. Bugün Amerika’da Bush tarafından geliştirilmesi ve işlenmesi emri verilen Bor Madeni ABD Ordusu tarafından da ileri planlarda yerini almıştır. Tek yapmamız gereken şey ise ileri teknolojiyi kullanmak, Mamullerimizi kendimiz üreterek dışarıya satmaktır.

Diğer bir unsur ise Bor Madeni’ni ülke insanlarına daha iyi anlatamak ve insanları daha da fazla bilgilendirmektir. Zira Türkiye %70’den fazlasını hatta bazı kaynaklara göre %80’ini elinde bulundurduğu Bor Madeni hakkında akademik yayın yapmamaktadır. Yandaki istatistiklerde de göreceğiniz gibi 11. Sırada bulunmaktayız.

Umarım Bor Madenleri ile ilgili bilgilenmiş, fikir sahibi olmuş ve Türkiye’nin üzerinde dönen planlardan bir tanesini daha görmüşsünüzdür. Başımıza ne gelecekse Rahmetli Reşat Nuri ve Peyami Safa’nın yazdığı kitaplardan bazılarındaki gibi bu batılılaşma yüzünden gelecektir.