2008 yılında Geri Dönüşüm adında bir yazı yazmıştım. O yıldan buyanadır ki geri dönüşüm ile alakalı olarak hiç fikrim değişmedi. Aksine artık imkanların da daha gelişmesiyle daha da çok destek veriyorum.
Artık dünyamızın gittikçe kalabalıklaştığı bir zaman diliminde yenilenebilirlik aşırı derecede önem kazanıyor. Artık öyle bir gün gelecek ki herkes için bir sayfa kağıt kullanılsa dünya üzerinde orman kalmayacak. Bir süre sonra endüstriyel ormanların dahi yetersiz kalacağını düşünüyorum. Bireysel harekerler dahi oldukça etkili bir geri dönüşüm sağlıyor.
Günümüzde yenilenebilir enerji ile alakalı bir çok gelişme yaşanırken aslında aynı gelişim geri dönüşüm ile de alakalı olarak sağlanmakta fakat hala yeterli olduğu görüşünde değilim. Özellikle bizim gibi çoğu alanda dışa bağımlı ülkelerdeki tüketimin kullan at olması kesinlikle yararımıza değil. Bu sebeple geri dönüşüm ve yenilenebilirlik aşırı derecede önem taşıyor.
En Büyük Sorun Ambalajlarda
Sadece ambalajların %37’si plastikten yapılmaktadır ve ithal edilen ambalajların %47’si de plastik ambalaj. İthal demek cebimizdeki parayı yabancı devletlere vermek demektir. Bunu anlatmama gerek yok sanırım. Biz bu ambalajı aynı formda ya da farklı bir formda bir kez daha kullansak ciddi derecede tasarruf etmiş oluyoruz. 2016 verilerine göre 1.8 Milyar$ paramız yurt dışına sadece plastik ambalaj ithalatı diye çıkmış gitmiş. Bi ambalaj üretmek zor mu neden üretmiyoruz diyeceklere de gerek yok ambalajı üretsek bile plasitk hammaddesi olan petrol için yine dışarıya paramız gidecek. Bizi kurtaracak olan üretmek değil tüketmemek ya da tükettiğimizi geri kazanabilmek.
Devletin Geri Dönüşümdeki Yeri
2017 yılı itibariyle sadece atık yönetimi sayesinde devletin yarattığı tasarruf 690 Milyon TL. Çöpteki atıkları geri dönüştürme ve biyobozunur malzemelerin yarattığı metan gazından elde edilen elektrik sayesinde karşılanıyor. Şunu belirtmekte fayda var ki Türkiye ürettiğinden daha fazla harcayan bir ülke. Elektriği de dışarıdan ithal ediyoruz yetmediği yerde. Doğalgaz zaten komple dışarıdan gelmekte.
Mesele son 15 ayda yapılan kağıt sektöründeki geri dönüşüm ile birlikte 30 milyon ağaç kesilmekten kurtulmuş. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından şu açıklamayı yapıyorlar.
“15 ayda kağıt / karton atıkların geri kazanımıyla standart 28 futbol sahası alanına denk gelen 6,2 milyon metreküp depolama alanı korunmuş, 260 bin hanenin bir yıllık elektrik giderine denk gelen 690 bin megavat saat enerji tasarrufu sağlanmış, Ankara’nın 40 günlük su ihtiyacını karşılayacak 46 milyon metreküp su miktarından tasarruf edilmiştir. Ayrıca İstanbul’un akciğerleri konumundaki Belgrad Ormanlarının 4 katı büyüklüğündeki ormanlık alana denk gelen 50 bin hektar alanın korunmasını sağlayacak 30 milyon ağacın kesilmesinin de önüne geçilmiştir.”
Geri Dönüşümde Devletin Görevi
Geri dönüşüm alanında devletin üzerine düşen ağır görevler var. İlki yeterli bilinci oluşturmak. Okullarda bu konuya yarım saat değinilse en azından fikir yürütmeye bilgisi olur genç nesillerimizin. Ayrıca bir çok geri dönüşüm noktası oluşturulması da aynı derecede önemli. Geçmiş dönemlerde bu pek yürümedi. Cam kutusuna çöp atıldı fakat günümüzde değişen eğitim oranı ve insanların gelişmişlik düzeyi artık daha farklı hareketlere imkan sağlıyor. Mesela Çekmeköy’de kullanılmış elbise kumbarası var. Ben de kullanılmış elbise, ayakkabı gibi tesktil ürünlerini buraya atarak ekonomiye tekrar kazandırılmasını sağlıyorum.
Ayrıca hemen hemen her mahallede belirli lokasyonlarda kağıt metal ve kompozit atıklar için alanlar var. Bunlar da rahatlıkla kullanılabilir. Çok değil haftada bir evdeki süt kutularınızı, kola şişelerinizi bu noktalara bırakabilirsiniz. Küçük bir bilgilendirme daha yapayım bu kadar çöpü nereye koyacağım diyenlere. Kutuların kapağını açıpsıkıştırdığınızda küçüldüğü gibi kapağını kapatırsanız gerekli olan alan tasarrufunu sağlarsınız. Karton kutular ise kulakları açılıp ezilerek yeteri kadar küçülüyor. Gavur bunları düşünerek üretiyor. Biz de düşünerek kullanalım.
İçtiğimiz soda ve kolaların cam şişlerini mutlaka çöpe değil cam geri dönüşüm noktalarına bırakalım. Böylece en sağlıklı ambalaj malzemesini defalarca kullanabiliriz. Soda şişesi olarak geri dönüşüme kazandırdığımız cam bir sonraki görevinde karşımıza misket olarak çıkabilir.
İş yerinde kullandığımız kağıtları belediyeler tarafından sağlanan kağıt kutularına atarak biriktirip belediyeyi çağırıp almasını sağlayabilirsiniz ya da illaki kağıt toplayanlar vardır onlara verebilirsiniz.
Unutmayın kişi başı 1kg ek geri dönüşüm yapsak ki bu 5 soda şişesi 2 kola kutusudur yılda 80 milyon kg ek katkı yaratabiliriz. 1 lira kazansak 80 milyon tl yapar.
Unutmayalım ki damlaya damlaya göl olur…