Bir çok ürün dilimize markalarıyla yerleşmiş ve anılırken sürekli o isimle anılır olmuştur. Setüstü ocaklar AYGAZ, kağıt mendiller SELPAK, Plastik borular PİMAŞ, PVC pencereler PİMAPEN, konsantre içecekler ÇARDAK, meyve aromalı içecekler ORALET, video oyunları ATARİ, paspaslar VİLEDA olarak günümüzde isimlendirilmektedir bir çok kesim tarafından. Gelin bunları biraz dibine doğru inceleyelim.
AYGAZ
1961 yılında Koç Holding tarafından kurulan ve holdingin enerji sektörüne girişini sağlayan firmadır. Likit Petrol Gazı anlamına gelen LPG’nin taşınması, depolanması, taşınması gibi bir çok eylemi kendi başına yapar ve ürün ihtiyacını TÜPRAŞ’dan sağlar.
Kurulduğu yıllarda ülke çapında bir kampanya başlatır ve insanlara Set Üstü ocak temin eder. Bunun sonucunda set üstü ocaklar halk dilinde Aygaz olarak anılmaya başlar.
SELPAK
Ülkemizde en çok tüketilen ürünlerin başında kağıt mendil gelmektedir. Kâğıt mendillerin ilk üreticisi de SELPAK adı altında faaliyet gösteren Eczacıbaşı Holding bünyesindeki bir şirkettir. Bu isim ise Selüloz ve Pak kelimelerinden türetilmiştir. Halk diline de kağıt mendiller SELPAK olarak yerleşmiştir. Üretimleri ise Eczacıbaşı İpek Kâğıt KAramürsel fabrikasında gerçekleşmektedir.
PİMAŞ ve PİMAPEN
Pimaş ENKA holding tarafında 1963 yılınca PVC boru üretmek amacıyla kurulan bir firma. Ülkemizdeki plastik yapı malzemelerinde öncü ve üstün bir yapıya da sahiptir aynı zamanda. PVC kapı ve pencere sistemlerinde PİMAPEN bilindiği üzere ilk firmalardandır ve PİMAŞ da PVC borularda öncü firmalardandır. Bunun sonucunda diyebiliriz ki ENKA bu konuda gerçekten iyi bir reklâm kapasitesine sahiptir. Para harcamadan reklâmın en iyisini iki ürünüyle de gerçekleştirmektedir.
ÇARDAK
Gelelim Çardak kelimesine. Çardak ilk olarak ham maddesi taze meyve olan ve az miktar bir meyve özü ile büyük miktarda meyve suyu üretimini sağlayabilen konsantre içeceği 1960 yılında piyasaya sunmuştur. Fabrikası ise ÜSKÜDAR Evlendirme dairesi yakınlarında bulunmaktadır. Bu firmaya biraz fazla değineceğim çünkü hayatımın 3 yılı küçük ama çok etkili fabrikasının önünden geçmekle geçmiştir.
Konsantre içeceklere bir isim edinmiş olan ÇARDAK firması ne yazık ki günümüzde mali sorunlarla baş başa kalmış durumdadır.
ORALET
Eczacıbaşı Holding’in bir başka isim olmuş markasıdır Oralet. Bunun da tarihçesi endüstrinin geliştiği 1960’lı yıllara dayanmaktadır.
Oralet eskilerimiz hatırlarlar ülkemizde yine sıcak meyveli içeceklerin başında gelmektedir. Reklâmlarında ünlü simaları oynatarak çok iyi bir sükse yapmış ve ürünü ile kendisini özdeşleştirmiştir. Günümüzde oralet genellikle Portakal aromalı içeceğe denmektedir. Reklâmlardaki Oralet Osman ise isim olmuş bir karakterdir. Buzdolabı kavramı fazla yerleşmediğinden o günlerde sıcak ürünlerin revaçta olduğunu da unutmamak gerekir.
Daha sonraları LEZZO gibi markaların piyasaya girmesiyle beraber pazar payını önemli ölçüde yitirmiş ve 1995 yılında piyasadan çekilmiştir. Ardından 2007 yılında tekrar üretilme kararı alınmıştır.
ATARİ
Atari 1970’li yılların popüler video oyun konsoludur. Türkiye’de de video oyun konsolu olarak ilk bu firma faaliyet gösterdiği için birçok video oyun konsolunun adı ne olursa olsun Atari olarak kalmıştır. Özellikle 20’li yaşlar ve üzeri kişiler bu oyunları çok iyi anımsarlar.
Vileda
Bundan yaklaşık olarak 60 yıl önce ilk üretimine başlayan bir Alman firmasıdır Vileda. Türkiye’ye girdiğinde ise isim olmuş bir marka haline gelmiştir. Öyledir ki ev hanımları artık ucunda püsküller sallanan paspaslara daimi olarak vileda demektedirler.
Görüldüğü gibi bir markanın isim olmasının ilk şartı o markanın o üründe ilk olmasıdır. Bunu da 1960’lı yıllarda gelişen endüstride ilk hizmet veren firmaların başardığı ve günümüze kadar ürünleri devamını sağlayamasa dahi isimleri kalıcı olan firmaların daha iyi başardığını görebiliyoruz.
Kot Pantolon
Yukarıdakileri bileniniz çoktur fakat bunu hemen hemen kimse bilmez. Açıkcası kelime kökenlerine meraklı olan ben bile zaman zaman düşünmüşümdür bu nedir diye. Kot kelimesi Türkçe sözlüğe Muhteşem Kot sayesinde girmiştir. 1940 yılında Fransa’ya geziye giden Muhteşem Kot (Kişi Adıdır) orada bluejeans görür ve dayanıklılığına, duruşuna hayran kalarak ülkemizde de üretmeye karar verir. Yurdumuza döner ve üretmeyi de başarır. 1960 yılında ise günde 200 üretim yapmaktadır. Aynı zamanda da markasını kurmuştur. Özellikle de köylü ve çiftçi kesimden büyük ilgi görür. Çünkü dayanıklı ve kullanışlıdır.
Daha sonra serbest ekonomiye geçince ülkemiz dışarıdan Bluejean markaları ülkemize girer ve artık Muhteşem Kot’un pantolonları ikinci sınıf olut. 1990’lı yılların başında da fabrika kapatılarak kiraya verilir. Fakat bir şey kalır o da KOT kelimesi artık Türkçe’de önemli bir yere sahiptir.
Demek ki neymiş;
“İlk Vuran Kazanır”
Dip Not: Eğer sizin de bildiğiniz böyle isim olmuş markalar varsa lütfen yorum kısmına yazınız. Böyle bir liste yapalım. Elbet birisinin işine yarayacaktır. :)
Mp3 Çalarlara da ipod diyorlar.
[…] PİMAPEN bilindiği üzere ilk firmalardandır ve PİMAŞ da PVC borularda öncü firmalardandır. Bunun sonucunda diyebiliriz ki ENKA bu konuda gerçekten iyi bir reklâm kapasitesine sahiptir. […]
Halk arasında kendini kanıtlamış tüm ürünler halk arasında güvenilir lakabını alıyorlar, bundan sonra sil o markaları insanların aklından!
neler var yaa nescafe yi unutma
nescafe,cappucino,pepsi,fanta bunlar gerçekten yaygınlaştı
Sana yağı nasıl unutursun? Ben “Margarin”den önce “Sana Yağ”ı öğrendim :D
Bunun dışında,Fanta var bir de…
Bir tane örnek de benden olsun o zaman: Walkman… Aslında Sonny Ericsson markasının çıkardığı bir dizi müzik telefonudur. Modellerde W… şeklinde kullanılır.