Günümüz insanlarının en çok karşılaştığı şeylerin başında plastik poşet gelmektedir. Bakkallarda, marketlerde, okullarda, sahilde, büfede vs. hemen hemen her alanda plastik poşetler kullanılmaktadır. Daha sonra da işi bitince tekrar atılmaktadır.
Daha önceleri geri dönüşümün öneminden bahsetmiştim. Sosyal sorumluluk bilincinde birisi olarak bu konuya da değinmek istiyorum. Yani plasitk (naylon) poşet kullanımının bize getirdiği, getireceği sorunlara.
ABD doğa koruma kuruluşları bir araştırma yapıyorlar ve dünyada yılda 500 milyon ile 1 trilyon arasında değişen rakamlarda plastik poşet kullanılıyor. Bu poşetlerden sadece %1 kadarı geri dönüşüm yapılabiliyor. Diğer bir unsur ise geri dönüşümlerinin aslında kendilerinden daha pahalı olması. 1 ton plastik poşet için 4000$ harcanması gerekiyormuş ki 1 ton plastik poşet marketlere 32$’dan zaten satılıyormuş.
Bugün bir plastik çöplüğüne dönüşmememiz ne kadar da şaşırtıcı değil mi? 1975 yılındaki bir araştırmaya göre gemiler denizlere 3 milyon 700 bin kilogram plastik bırakmışlar. Ayrıca sokağa atılan plastik poşetler kanalizasyondan doğru denize aktığından dolayı denizin çöplük olarak kullanılmasıyla çevremiz plastik çöplüğü değil.
Plastik poşetler genellikle 3 çeşit petrol ve petrol türevlerinden meydana geliyor. Bunlar; Polietilentetraftalat (PET), polivinilklorür(PVC), polistren(PS) ve polietilen(PE)’dir. Polietilen en çok kullanılanıdır. Bir diğer nokta da petrol geri kazanılamayan bir enerji kaynağı ve büyük bir oranda bu poşetler yüzünden gidiyor. Bir naylon poşet için harcanılan enerji bir arabayı 100metre götürebiliyor.
Şimdi gelelim asıl bomba olaya. Bu poşetler doğada çok uzun zamanda yok oluyor. Bu zaman zarfında da çözünerek birer zehir haline geliyorlar. Bu da besin zincirine işliyor doğal olarak. Antartika’dan Kuzey Denizi’ne kadar hemen hemen her deniz kuşunun midesinde plastik atıklarının olduğunu kaçımız biliyorduk? Neyse artık bu yazıyı okuyanların hepsi öğrenmiştir. Durum bu kadar ciddi yani. İleride balık yerken kılçıkların yanında naylon da ayıklayacağız bu gidişle.
Neyse ki bazı ülkeler bu durum karşısında biraz elini taşın altına sokmuş ve bir dizi önlemler almışlar. Bunlardan bir kaçı;
- Bangladeş plastik torba kullanımını yasaklamıştır.
- Çin, kullanımını paralı yapmıştır.
- İrlanda, Avrupa;da bir ilk olarak, 2002’de plastik torbaları vergilendirmiş ve bugüne kadar ülkede plastik torba kullanımında yüzde 90 azalma kaydedilmiştir.
- İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Botswana, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Tayvan ve Singapur;da ise yasaklanma yolunda ciddi adımlar atılmıştır.”
Sadece Çin aldığı bu önlem karşısında 37 Milyon fıçı petrol tasarrufu yapmıştır. Ülkemizin %10’u ömrü boyunca hiç naylon poşet kullanmasa 15 milyar naylon poşet tasarrufu olacak. Bunun karşılığında da bir arabanın 1,5 milyar kilometrelik enerjisini kullanmış olacağız. Bir araba 1km’de 25 kuruş yaksa (Bu iyimserdir. En az yakanı örnek veriyorum.) 375 milyon lira tasarruf demektir. Çok ciddi para. Eskinin hesabıyla 375 Katrilyon demek. Hemen hemen 250 Milyon dolara denk geliyor. Vay be kalkındı bir anda memleketim.
